Różnice między spadkiem a zachowkiem.

Tematy związane ze spadkiem i zachowkiem często budzą wątpliwości – zwłaszcza gdy dotyczą rodziny, majątku i prawnych obowiązków. W tym artykule wyjaśniamy, czym różni się spadek od zachowku, jakie prawa przysługują spadkobiercom i jak uniknąć najczęstszych nieporozumień. Jeśli chcesz dobrze przygotować się do podziału majątku po zmarłym – czytaj dalej.

Czym jest spadek i kto może być spadkobiercą?

Spadek to ogół praw i obowiązków majątkowych, które z chwilą śmierci spadkodawcy przechodzą na jego następców prawnych – spadkobierców. Może obejmować nieruchomości, środki finansowe, przedmioty osobiste, ale też zobowiązania, np. kredyty. Spadkobiercami mogą być osoby powołane do dziedziczenia ustawowo (np. małżonek, dzieci, rodzice) lub na mocy testamentu. W momencie przyjęcia spadku nabywają oni prawo do całości lub części majątku po zmarłym. Spadek można przyjąć wprost, z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić. W przypadku testamentu spadkodawca może wskazać dowolne osoby, jednak taka decyzja nie odbiera bliskim prawa do ubiegania się o zachowek.

Na czym polega zachowek i kto ma do niego prawo?

Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która zabezpiecza interesy najbliższych członków rodziny – nawet jeśli zostali pominięci w testamencie. Osoby uprawnione do zachowku to przede wszystkim dzieci, małżonek i rodzice spadkodawcy, jeśli byliby powołani do spadku z ustawy. Zachowek to roszczenie pieniężne – nie dziedziczenie rzeczy czy nieruchomości, lecz uprawnienie do określonej kwoty, którą można wyegzekwować od spadkobiercy lub osoby obdarowanej darowizną za życia spadkodawcy. Wysokość zachowku oblicza się na podstawie wartości majątku spadkowego, z uwzględnieniem udziału ustawowego oraz ewentualnych darowizn. Prowadzone przez nas w Jaworznie sprawy spadkowe często dotyczą także sytuacji, w których osoba uprawniona do zachowku dochodzi swoich praw po ujawnieniu testamentu lub pominięciu jej w dziedziczeniu.

Spadek a zachowek – podstawowe różnice i skutki prawne

Najważniejsza różnica między spadkiem a zachowkiem polega na sposobie nabycia prawa. Spadkobierca dziedziczy z mocy prawa lub testamentu i przejmuje majątek (oraz długi) po zmarłym. Osoba uprawniona do zachowku nie staje się automatycznie spadkobiercą, lecz może dochodzić części wartości majątku w formie świadczenia pieniężnego. Spadkobiercy muszą zatem liczyć się z obowiązkiem zapłaty zachowku, nawet jeśli spadek został przyjęty w dobrej wierze i zgodnie z wolą spadkodawcy. Co istotne, roszczenie o zachowek przedawnia się po pięciu latach od ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku – warto więc działać w odpowiednim czasie i w razie potrzeby skonsultować się z prawnikiem.